Üniversitelerarası Kurul, 15 Haziran 2023 tarihli Yükseköğretim Genel Kurulu’nda alınan doçentlik yönetmeliğindeki değişiklik kararını 9 Ağustos 2023 tarihli duyurusuyla kamuoyu ile paylaştı. Yeni yayımlanan yönetmelikteki bazı değişiklikler aşağıda özetlenmiştir:
- SCIE veya SSCI kapsamındaki dergiler için Web of Science Quartile kategorisi dikkate alınmıştır.
- Temel alanlar özelinde farklılaşan ve karmaşıklığa sebep olan “alan indeksleri” tanımı kaldırılmış; bu tanım yerine AHCI, ESCI, Scopus kapsamındaki dergilerde yayımlanan makaleler için puanlamalar yapılmıştır.
- Ulusal makale için TR Dizin kapsamındaki dergilerde yayımlanmış makalelerin puanı artırılmıştır.
- Her bir temel alan için asgari tek yazarlı yayın şartı getirilmiş, var olanlarda ise sayı artırılmıştır.
- Kitap ve kitap bölümü için WoS Book Citation Index referans alınmıştır. Bunun dışındaki kitap ve kitap bölümleri diğer şeklinde kategorize edilmiştir.
- Diğer uluslararası/ulusal kitap bölümlerindeki editörlüğe ilişkin sınırlama getirilmiştir.
- Atıf kategorisi kaliteyi artırmak amacıyla Web of Science kapsamında yenilenmiş (a ve b maddeleri), TR Dizin kapsamındaki dergide yapılan atıflara daha fazla önem verilmiş, bunlar dışındakiler “Diğer” denilerek yenilenmiştir.
- Tüm temel alanlarda tamamlanmış tez danışmanlıkları puanlanmaktadır.
- Tüm projelere tamamlanmış olma şartı getirilmiştir. Proje kategorisinde görev tanımları dikkate alınmıştır.
- Tüm temel alanlar özelinde bildiriler için Web of Science Conference Proceedings Citation Index referans alınmıştır. Bunun dışındakiler diğer olarak kategorize edilmiştir.
- Eğitim/Öğretim faaliyeti başlıklı madde yenilenmiştir.
- Tüm temel alanlara “Patent/Faydalı Model” maddesi, “Ödül” maddesi ve “Diğer” (WoS h-indeksi, yurt dışı araştırma/öğretim faaliyeti) maddesi ilk defa eklenmiştir.
Yukarıda belirtilen değişikliklerin bilimsel niteliğin yükseltilmesi amacını taşıdığı iddia edilse de akademinin içine düşürüldüğü olumsuz ekonomik koşullar, olumsuz çalışma ortam ve koşulları ile siyasi otoritenin araştırma ve ifade özgürlükleri üzerindeki baskılarının arttığı ortam göz önüne alındığında bu yönlü bir değişimin gerçekleştirilmesi olanaklı görünmemektedir.
Yeni kriterlere göre kitaplar, uluslararası kitap atıf indeksi (WoS Book Citation Index) kapsamındaki kitap veya kitap bölümü ve bu kapsamda olmayanlar olarak ikiye ayrılmıştır. İlk kapsamdaki kitaplar için 20, kitap bölümleri için 10 puan, diğer kategorisindeki kitaplar için 5, kitap bölümleri için 3 puan belirlenmiştir. Uluslararası kitapları bu şekilde dar bir alana sınırlamak doğru olmasa da, daha önce bir şekilde uluslararası yayın sertifikası edinmiş yayınevlerinden çıkan niteliksiz kitapların akademik yükseltmelerde kullanılmasını kabul edilebilir bulmamaktayız.
Yeni yönetmeliğe göre YÖKSİS veritabanında kayıtlı olan ve editörlük için üniversitelerinden resmi izin almış profesör unvanlı öğretim üyelerinin editör olduğu kitaplar kabul edilmektedir. Oysa akademik basamakların her aşamasında öğretim üyeleri kitap yazabilir. Bunun için üniversite yönetiminden izin almaları gerekmez. Yeni getirilen bu kriter zaten sorunlu olan akademik özerkliği daha da geriye götürecektir.
Son yıllarda yapılan yayınların büyük kısmında amacın, bilme hevesiyle araştırmak ve bilimsel bilgiye ulaşmak olmadığını, bunların akademik yükseltmelerde kullanılan bir araca dönüştüğünü üzülerek görmekteyiz. Üniversitelerin neoliberal sistemin bir bileşeni olarak piyasanın kâr baskısına teslim olduğu, bununla birlikte siyasi otoritenin arka bahçesine dönüştüğü günümüzde, iş ve gelir güvencesi olmayan, gelecek kaygısı taşıyan genç akademisyenlerin adanmışlık duygusuyla bilimsel çalışmalara yönelmesi giderek zorlaşmaktadır.
Üniversitelerde gerçek bir akademik başarının yakalanabilmesi için bilimsel ve mesleki özerkliği sağlanması, ekonomik iyileştirmelerin yapılması, akademinin kendisini ilgilendiren kararlara katılımının sağlanması gerekmektedir.
Türk Tabipleri Birliği Uzmanlık Dernekleri Eşgüdüm Kurulu
Türk Tabipleri Birliği Eğitim Kolu
Türk Tabipleri Birliği Merkez Konseyi